18 lutego 2019 roku prezydent Warszawy uroczyście podpisał Warszawską Deklarację LGBT+

Deklaracja to dokument wypracowany na bazie programu MNW Samorządy, z pomysłu, inicjatywy i pod przewodnictwem Miłość Nie Wyklucza, przez organizacje społeczne LGBT+, sztab wyborczy kandydata Rafała Trzaskowskiego (przed wyborami samorządowymi 2018), a później przez przedstawicieli warszawskiego ratusza po zaprzysiężeniu Rafała Trzaskowskiego na prezydenta Warszawy. Wypracowanie treści Deklaracji odbyło się zgodnie z zasadami niezależnego rzecznictwa politycznego Miłość Nie Wyklucza. Powierniczkami i powiernikami realizacji Deklaracji są organizacje LGBT+, które wzięły udział w pracach nad jej treścią: Miłość Nie Wyklucza, Lambda Warszawa, Kampania Przeciw Homofobii, Fundacja Trans-Fuzja, Fundacja Wolontariat Równości.

18 lutego 2019 roku to święto społeczności LGBT+.

 

O co chodzi?

Co to jest i jak działa?

Co jest w Deklaracji i w jaki sposób zmieni życie osób LGBT+ w Warszawie?

Skąd się wzięła Deklaracja i jaką drogę przeszła do tej pory?

Źródła danych o przemocy wobec osób LGBT

Pobierz Warszawską Deklarację LGBT+

 

O co chodzi?

Prawdziwą bohaterką podpisania Warszawskiej Deklaracji LGBT+ przez prezydenta Rafała Trzaskowskiego jest społeczność LGBT+.

Od początku naszej pracy w Miłość Nie Wyklucza nad programem MNW Samorządy, to wszystkie osoby LGBT+ były w centrum naszego myślenia i działań:

• chodzi o wyraźną poprawę sytuacji osób LGBT+ w mieście, w którym żyją,
• chodzi o pierwszy taki w Polsce i wyraźny w naszej części Europy sygnał, że z punktu widzenia władz jesteśmy tak samo ważną częścią miejsca, w którym żyjemy,
• chodzi o konkretne rozwiązania na palące potrzeby, które w Polsce politycy i polityczki nauczyli się programowo pomijać czy wręcz ignorować,
• chodzi o wyjście z zaklętego kręgu niemożliwości, w którym od dawna jako osoby LGBT+ mamy czekać na lepsze czasy, kiedy to może ktoś uzna nasze potrzeby i naszą obecność za coś wartego uwagi,
• chodzi o niezgodę na traktowanie nas jak mieszkańców i mieszkanek drugiej kategorii i pozytywny gniew, który pozwala nam powiedzieć dość i domagać się należytego rozpoznania,
• chodzi o wyraźny sygnał, że w państwie, które odmawia osobom LGBT+ rozpoznania, miasta i miejscowości, w których żyjemy, mają możliwości i obowiązek traktowania nas jako równoprawną społeczność,
• chodzi o radość i dumę (pride) życia w tęczowym mieście, którym Warszawa była i będzie. Teraz już coraz bardziej oficjalnie i z coraz mniejszym strachem o bezpieczeństwo swoje i bliskich osób LGBT+,
• chodzi o pierwszy w Polsce wchodzący w życie akt polityczny dotyczący tylko i wyłącznie osób LGBT+, który rozpoznaje społeczność LGBT+, odnosi się do nas pozytywnie i wprost oraz przyznaje, że trzeba z nami rozmawiać i pracować właśnie jako dumnymi osobami LGBT+. Chodzi o emancypację,
• chodzi o przykład dla innych miast w Polsce i pokazanie, że to możliwe, a polityków i polityczki powstrzymują od takich deklaracji i działań przede wszystkim uprzedzenia, niewiedza lub strach, z którymi dumnie i nieustępliwie trzeba wejść w dyskusję. Chodzi o to, że fakt podpisania Deklaracji przez prezydenta Warszawy ma szansę zmieniać sytuację w całej Polsce.

Co to jest i jak działa Warszawska Deklaracja LGBT+?

Deklaracja ma charakter uroczystego, politycznego zobowiązania prezydenta wobec warszawskiej społeczności LGBT+, jest rozpoznaniem obecności i najbardziej palących potrzeb społeczności.

Deklaracja jest obietnicą realizacji w trakcie kadencji 2018-2023 konkretnych działań przez Urząd Miasta Stołecznego Warszawy (o czym niżej). Deklaracja, słowami prezydenta, “zaczyna proces realizacji rozwiązań”.

Realizacja deklaracji będzie odbywać się we współpracy ze społecznością LGBT+ i organizacjami LGBT+. Tylko zainteresowanie i zaangażowanie społeczności LGBT+ w prace nad wdrożeniem rozwiązań zapisanych w Deklaracji są w stanie zagwarantować powodzenie tego przedsięwzięcia.

Rozwiązania i konkrety zapisane w Deklaracji mają służyć społeczności LGBT+ przez lata – dlatego będą wprowadzane w sposób przemyślany i długofalowy, z myślą o jakości, innowacyjności i finansowaniu każdego poszczególnego elementu.

Realizacja Deklaracji będzie monitorowana przez organizacje, a monitoring ten będzie dostępny dla społeczności LGBT+. Niezależność monitorowania jest gwarantowana przez niezależność Miłość Nie Wyklucza od miejskich struktur i pieniędzy.

Intencją Miłość Nie Wyklucza jest rozszerzenie i pogłębienie zapisów Deklaracji w postaci polityki miejskiej przyjętej uchwałą Rady Miasta.

Tak jak w treści Deklaracji – w sercu jej realizacji leży działanie na rzecz dobra społeczności LGBT+.

Co jest w Deklaracji i w jaki sposób zmieni życie osób LGBT+ w Warszawie?

1. Hostel będzie bezpiecznym schronieniem dla osób LGBT+ wyrzuconych z domu lub obawiających się o swoje życie w miejscu zamieszkania.

Hostel to schronienie dla osób LGBT+Rozwiń +

Hostel będzie pozwalał na uporządkowanie sytuacji prawnej, socjalnej, emocjonalnej i życiowej, a udzielone wsparcie będzie pomagać w powrocie do samodzielnego funkcjonowania. Priorytetem jest nie tylko otwarcie hostelu, lecz zapewnienie mu ciągłości funkcjonowania i niezależności finansowania w zmieniającej się sytuacji politycznej. Dlatego w Deklaracji LGBT+ dopilnowaliśmy zapisu o stworzenie placówki działającej w oparciu o model ekonomii społecznej, łączącym wsparcie ze strony miasta (baza lokalowa, finansowanie publiczne) z pracą organizacji społecznych (kadra ośrodka, pomoc psychologiczna, doradztwo prawne i zawodowe) oraz z działalnością gospodarczą non-profit (np. hostel komercyjny zarabiający na część pomocową). Ten ostatni element umożliwiłby także zatrudnienie osób wykluczonych z rynku pracy (np. osób przechodzących proces uzgodnienia płci, które mogą być narażone na utratę pracy). Prace nad uruchomieniem hostelu rozpoczną się od przygotowania jego modelu finansowo-prawnego.

Badania społeczne oraz dane gromadzone przez organizacje pomocowe pokazują, że osoby LGBT+ są szczególnie narażone na przemoc, bezdomność oraz trudności ze znalezieniem pracy. Dotyczy to zarówno młodych osób wyrzucanych z domu lub doświadczających przemocy ze strony rodziny, osób dorosłych prześladowanych w swoim miejscu zamieszkania, jak i osób transpłciowych przechodzących proces uzgodnienia płci.

Podobnie jak inne grupy narażone na przemoc z powodu uprzedzeń, geje, lesbijki, osoby biseksualne i transpłciowe potrzebują miejsca, w którym przede wszystkim mogą czuć się bezpiecznie. Ośrodki pomocowe nie zawsze mogą taką przestrzeń zaoferować, a szukanie pomocy wiąże się często z koniecznością powiedzenia o swojej orientacji i tożsamości (przymus coming outu) oraz kontaktem z nie zawsze przychylnymi pracownikami i pracowniczkami oraz klientami placówek pomocowych. Osoby LGBT+ potrzebują również odpowiednio przeszkolonych psychologów i psycholożek oraz kontaktu z innymi osobami, które rozumieją ich sytuację i doświadczenia.

Od lutego 2015 do października 2016 roku w Warszawie działał hostel interwencyjny prowadzony przez Lambdę Warszawa we współpracy z Fundacją Trans-Fuzja i współfinansowany ze środków norweskich. W tym okresie do hostelu zgłosiło się 70 osób z całej Polski, które otrzymywały nie tylko dach nad głową, ale też opiekę psychologiczną oraz pomoc w powrocie na rynek pracy i usamodzielnieniu się. Niestety model finansowania w oparciu o granty instytucjonalne okazał się niewystarczający, aby zapewnić hostelowi stabilne i trwałe funkcjonowanie. Po zamknięciu stołecznego ośrodka w Polsce nie działa żadna placówka z ofertą skierowaną do osób LGBT+.

2. Szybka tęczowa pomoc na wyciągnięcie ręki, czyli miejski mechanizm wsparcia dla osób LGBT+ doświadczających zachowań homo- i transfobicznych wraz systemem monitoringu tych zachowań

Tęczowa pomoc miejskaRozwiń +

Taka pomoc to miejski mechanizm interwencji, czyli możliwość szybkiego zgłoszenia i uzyskania wsparcia prawnego i psychologicznego. Co ważne pozwala również na monitorowanie skali przestępstw i zachowań homo- i transfobicznych, którego nie prowadzi policja, ponieważ sejmowi politycy i polityczki od lat zawodzą społeczność LGBT+ nie zmieniając odpowiednich przepisów.

Homofobia, bifobia i transfobia prowadzą do przemocy, której ofiarami padają nie tylko osoby LGBT+. Sytuacja, w której można zostać zwyzywanym lub pobitym z powodu wyglądu, czy tego, że idziemy z kimś za rękę nie jest normalna i nie powinna być akceptowana. Zbyt często służby policyjne nie są odpowiednio przygotowane do przyjmowania zgłoszeń, czy nawet rozmowy z ofiarami przestępstw.

Badania prowadzone przez organizacje społeczne i instytucje naukowe wskazują, że znakomita większość osób LGBT+ doświadczających przemocy z powodu swojej orientacji lub tożsamości płciowej nie zgłasza się na policję (według raportu CBU odsetek ten wynosi zaledwie 4%). Nie wierzą, że to coś da, nie ufają lub boją się policji, czy wreszcie nie chcą narażać się na dodatkowe nieprzyjemności w kontakcie z funkcjonariuszami. Brak zgłoszeń sprawia, że statystyki policyjne nie oddają skali problemu. W efekcie organizacje społeczne od lat biją na alarm, a władze państwowe od lat przekonują, że problem nie istnieje. Skuteczny monitoring i zgromadzenie danych o rozmiarach problemu jest warunkiem dalszych zmian.

Mechanizm zgłaszania (na przykład w postaci telefonicznej linii alarmowej), notowania (w formie rzetelnie prowadzonych statystyk), przyjmowania (przez odpowiednio przeszkolonych funkcjonariuszy i funkcjonariuszki) oraz udzielania wykwalifikowanej pomocy prawnej i psychologicznej osobom LGBT+ jest niezbędny. Wszystkim powinno zależeć na bezpiecznych ulicach i bezpiecznej Warszawie.

Problem przemocy wobec osób LGBT+ osiągnął w Polsce rozmiary kryzysu. Według badań Centrum Badań nad Uprzedzeniami (CBU) z 2017, 63,9% osób LGBTA doświadcza jakiejś formy przemocy (12,84% fizycznej, a 63,7% werbalnej), a do 34% badanych kierowano groźby. Dla porównania z raportu Kampanii Przeciw Homofobii z 2012 roku wynika, że 11,7% osób LGBTA doświadczyła przemocy fizycznej, a 43,9% przemocy psychicznej.

Przy kompletnej bierności władz centralnych, to właśnie na miastach i władzach samorządowych spoczywa odpowiedzialność za bezpieczeństwo wszystkich obywateli i obywatelek.

3. Program “Latarnik” to przynajmniej jedna osoba z kadry w każdej szkole, która interweniuje i pomaga młodzieży i dzieciom LGBT+ prześladowanym z powodu orientacji lub tożsamości płciowej.

'Latarnik' w każdej szkoleRozwiń +

Brak wiedzy wzmaga uprzedzenia. Uprzedzenia prowadzą do przyzwolenia na przemoc. W sytuacji przyzwolenia, ofiarą przemocy może paść każde dziecko. Bullying – zjawisko gnębienia przez rówieśników i nauczycieli – jest ignorowane, deprecjonowane i tolerowane przez źle przygotowaną kadrę nauczycielską i pedagogiczną.

Celem programu „Latarnik” jest doprowadzenie do tego, aby w każdej warszawskiej szkole była przynajmniej jedna osoba (nauczyciel, nauczycielka, szkolna pedagożka czy psycholog), przygotowana do zapobiegania i reagowania na przemoc wobec uczniów i uczennic LGBT+ oraz współpracy z kadrą pedagogiczną i nauczycielską (dostarczając wiedzę, interweniując w sytuacjach kryzysowych). Efektywny program powinien skupić się w pierwszej kolejności na nauczycielach i nauczycielkach, które już teraz starają się wprowadzać w swoich szkołach działania zapobiegające uprzedzeniom i dyskryminacji, wyposażając ich w wiedzę i narzędzia do dalszej pracy. Oprócz założenia  wzrastania sieci “Latarników” oddolnie i na bazie już istniejących zasobów i chęci, konieczne jest dopełnienie ich systemowym wsparciem nastawionym na trwałość i zasięg działania, które faktycznie i realnie odpowiedzą na problem bullyingu.

Polskie szkoły nie zapobiegają dyskryminacji. Nie mierzą się z uprzedzeniami, nie dostarczają wiedzy o tym, jak im zapobiegać, nie uczą jak reagować na przemoc, która jest ich skutkiem. Ministerstwo Edukacji Narodowej od lat ignoruje raporty organizacji społecznych, stwierdzające że 70% młodzieży LGBTA ma myśli samobójcze i – zależnie od sytuacji politycznej – prowadzi działania pozorne lub – tak jak obecnie – nie prowadzi ich wcale. Ile tragedii naprawdę dzieje się w polskich szkołach władze nie chcą wiedzieć.

Młode lesbijki, geje, osoby biseksualne i transpłciowe, które doświadczają złego traktowania ze strony rówieśników, nauczycieli lub rodziny są pozostawione same sobie. Często nie mogą liczyć na pomoc osób, których obowiązkiem jest jej udzielić. Do organizacji społecznych trafiają kolejne doniesienia o szkolnej psycholożce, która wysyła młodą osobę homoseksualną do psychiatry, czy wychowawcy, który publicznie szydzi z ucznia, który mówi o swojej homoseksualnej orientacji. Brak wsparcia ze strony szkoły pogłębia często już trudną sytuację osób LGBT+, a ostatecznie odbija się na zdrowiu młodych osób, prowadząc do tragedii. Program “Latarnik” to odpowiedź na tę sytuację.

4. Edukacja antydyskryminacyjna i seksualna dostępna w każdej szkole zgodna ze standardami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz aktywne wsparcie kadry szkolnej w zapobieganiu dyskryminacji.

Edukacja antydyskryminacyjna i seksualna dostępne w każdej szkoleRozwiń +

Treści obecne w programie nauczania nie dostarczają młodym osobom rzetelnej, naukowej wiedzy o osobach LGBT+, a często wręcz utrwalają fałszywe, krzywdzące przekonania i usprawiedliwiają ich złe traktowanie. Bullying – zjawisko gnębienia przez rówieśników i nauczycieli – jest ignorowane, deprecjonowane i tolerowane przez źle przygotowaną kadrę nauczycielską i pedagogiczną.

Problem homo-, bi-, lub transfobicznej przemocy w polskich szkołach pojawił się mocniej w debacie publicznej raptem dwukrotnie, gdy media zainteresowały się historiami nastoletnich chłopców zadręczonych przez swoich kolegów, koleżanki i nauczycieli, a w efekcie doprowadzonych do samobójstwa. Podobnie jak w przypadku przestępstw motywowanych uprzedzeniami, skala problemu bullyingu osób LGBT+, czyli dręczenia młodych osób przez rówieśników i nauczycieli, pozostaje niezbadana przez instytucje publiczne. Dane gromadzone przez organizacje zajmujące się zapobieganiem przemocy w szkołach oraz pomocą osobom LGBT+ sugerują jednak, że gnębienie młodzieży LGBT+ jest zjawiskiem powszechnym i tolerowanym bądź ignorowanym, a kadra pedagogiczna jest często całkowicie nieprzygotowana do przeciwdziałania temu problemowi.

Ministerstwo Edukacji Narodowej od lat ignoruje raporty organizacji społecznych i – zależnie od sytuacji politycznej – prowadzi działania pozorne lub – tak jak obecnie – nie prowadzi ich wcale. Ile tragedii naprawdę dzieje się w polskich szkołach władze nie chcą wiedzieć. Odpowiedzią mogą być odważne działania samorządu lokalnego czyli dostępne w każdej szkole dla każdego ucznia i uczennicy zajęcia antydyskryminacyjne i z edukacji seksualnej zgodnej ze standardami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

5. Deklaracja będzie wdrażana przez miasto razem ze społecznością i organizacjami LGBT+ z wykorzystaniem ich energii i pomysłowości.

Nic o nas bez nasRozwiń +

Deklaracja powstała z inicjatywy strony społecznej. Konkretne pomysły na rozwiązania palących problemów również pochodzą przede wszystkim od społeczności. Miasto widzi konieczność współpracy z organizacjami i społecznością LGBT+ w realizacji postanowień Deklaracji. Chociażby hostel interwencyjny czy Centrum Społecznościowe w oczywisty sposób będą konsultowane ze społecznością, którą włączać w proces będą organizacje – sama oferta i program Centrum Społecznościowego LGBT+, aby była odpowiednia i przyciągała osoby LGBT+ musi być po prostu stworzona wraz z osobami LGBT+. Jednocześnie ratusz dostrzega, że “organizacje społeczne działające na rzecz społeczności LGBT+ mają dużo dobrych pomysłów, które można przekuć w kampanie społeczne, atrakcyjne wydarzenia i projekty.”

6. Patronat prezydenta Warszawy nad Paradą Równości.

W końcu tęczowa flaga na ratuszu w dniu Parady!Rozwiń +

Patronat prezydenta nad Paradą i jego osobisty udział w wydarzeniu rozumieją się same przez się 🙂 Choć symboliczne gesty nie mają bezpośredniego przełożenia na jakość życia osób LGBT+ w mieście, zyskują ogromne znaczenie, gdy chodzi o tworzenie klimatu otwartości lub wrogości wobec jego nieheteroseksualnych mieszkańców i mieszkanek. Udzielenie patronatu, wywieszenie tęczowej flagi, czy uczestnictwo w imprezie jest sygnałem, że władze Warszawy dostrzegają społeczność LGBT+ jako współmieszkanki i współmieszkańców, „przyznają sie do nich” i nie spychają ich na margines widoczności.

7. Miejskie Centrum Kulturowo-Społecznościowe LGBT+ będzie wspierać oddolne inicjatywy i tworzyć bezpieczną przestrzeń do spotkań i samoorganizacji społeczności. Formuła i różnorodny program będą tworzone we współpracy ze społecznością.

Miejskie Centrum Społecznościowe LGBT+Rozwiń +

W Warszawie działa kilkanaście organizacji społecznych i grup nieformalnych, skupiających się na osobach LGBT+. Od świadczenia pomocy psychologicznej i prawnej, przez działania kulturalne, po zajęcia i imprezy sportowe, inicjatywy te pozwalają warszawskiej społeczności lesbijek, gejów, osób biseksualnych i transpłciowych otrzymać pomoc, gdy zawodzą instytucje i po prostu poczuć się bardziej u siebie. Poza zapewnieniem bazy lokalowej, centrum społecznościowe pozwoli na stworzenie pierwszej w Warszawie oficjalnej „bezpiecznej przestrzeni”, w której każda osoba LGBT+ spotkałaby ludzi, którym mogłaby opowiedzieć o swoim problemie, potrzebie, albo pomyśle.

Wspieranie oddolnych inicjatyw poprzez tworzenie bezpiecznych warunków do spotkania, samoorganizacji oraz poszukiwania i otrzymywania wsparcia jest jednym z wyróżników otwartego i pomocnego samorządu. Już dziś w mieście działają ośrodki takie jak Centrum Wielokulturowe i Centrum Aktywności Międzypokoleniowej Nowolipie, które skupiają się na konkretnej tematyce i adresują swoją ofertę do konkretnej grupy społecznej. Działalność takich ośrodków pozwala wykorzystać energię ludzi, którym chce się robić coś dla innych.

W Warszawie nie brakuje osób z pomysłami i inicjatywą, które niestety zbyt często rezygnują z działań społecznych z powodu podstawowych trudności: braku miejsca na spotkanie, trudności w odszukaniu innych osób chętnych do angażowania się, czy braku czasu na organizowanie czegoś od zera. Centrum będzie fundamentem, ułatwiającym ruszenie z miejsca. Dawałoby przestrzeń do realizacji programu współtworzonego przez społeczność LGBT+.

Pierwszym etapem utworzenia Centrum będzie tworzenie zasad jego funkcjonowania (prawno-finansowych) oraz tworzenie oferty programowej we współpracy ze społecznością LGBT+. Centrum ma być żywą i różnorodną instytucją tworzoną przez osoby LGBT+ dla osób LGBT+.

8. Wolność artystyczna i wsparcie klubów sportowych LGBT+.

Miasto kultury i sportu bez uprzedzeńRozwiń +

W Warszawie działają klub sportowe skupiające osoby LGBT+. Sport jest dziedziną, w której kwestie orientacji psychoseksualnej i tożsamości płciowej są szczególnie wrażliwe, a osoby LGBT+ często spotyka dyskryminacja albo mowa nienawiści. Miasto może poprawić ich sytuację, wspierając działalność tych instytucji, które pozwalają im uczestniczyć w sporcie bez dyskryminacji.

Wszelkie próby ingerowania w wolność artystyczną czy politycznie umotywowanego cenzurowania sztuki w jakiejkolwiek formie muszą się spotkać ze zdecydowanym sprzeciwem. Cała sfera kultury musi pozostać wolna od homofobii i transfobii.

Społeczność LGBT+ wyróżnia się kreatywnością, twórczą energią i pasją do odważnego kształtowania kultury. Miasto stołeczne Warszawa może pomóc uwolnić jej potencjał poprzez stworzenie centrum, w którym mogłyby być na bieżąco realizowane projekty i inicjatywy związane z życiem społeczności. Przykłady instytucji takich jak Centrum Wielokulturowe pokazują, że miejsca aktywności i dialogu wpływają pozytywnie na postawy mieszkańców i mieszkanek miasta oraz okolicę, w której się znajdują.

9. Podpisanie i wdrożenie Karty Różnorodności w Urzędzie i jednostkach m. st. Warszawy.

Bezpieczne miejsce pracy i obsługi miejskiego klienta i klientkiRozwiń +

Prezydenta podpisze i wdroży w Urzędzie Miasta i miejskich jednostkach Kartę Różnorodności, obejmującą wytyczne dla poszczególnych urzędów i instytucji miejskich, biorące pod uwagę potrzebę godnego, równego traktowania również osób LGBT+ przez urzędników i urzędniczki, a także wprowadzenie standardów pracy, dbających o dobre traktowanie osób LGBT+ zatrudnionych w instytucjach miejskich.

Urzędnicy i urzędniczki muszą być przygotowane do obsługi wszystkich mieszkańców miasta. Osobiste uprzedzenia wobec osób LGBT+ nie mogą wpływać na jakość ich pracy. Jasne wytyczne i standardy pracy instytucji miejskich w kontaktach z osobami LGBT+ ułatwią zapobieganie takim sytuacjom. Dotyczy to również osób LGBT+ zatrudnionych w instytucjach miejskich, które w obawie przed gorszym traktowaniem lub wręcz gnębieniem, robią wszystko aby ukryć swoje życie prywatne przed współpracownikami i szefostwem.

Karta Różnorodności to uniwersalne rozwiązanie stworzone przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Aby nie było jedynie podpisem i deklaracją wobec osób LGBT+ (pracowników i pracowniczek urzędu oraz jego klientek i klientów – czyli nas mieszkańców i mieszkanek), konieczny jest pogłębiony coroczny audyt pod kątem realizacji działań na rzecz osób LGBT+.

10. Współpraca z pracodawcami przyjaznymi osobom LGBT+ i tęczowymi sieciami pracowniczymi. Promocja dobrych praktyk równego traktowania w pracy.

Współpraca z tęczowymi sieciami pracowniczymi i dobre praktyki w miejscach pracyRozwiń +

Badania pokazują, że bardzo niewiele osób LGBT+ jest „wyoutowanych” w swoim miejscu pracy. Jednocześnie stosunek pracodawców do pracowników LGBT+ jest bardzo różny: w najbardziej sprzyjających okolicznościach w firmach funkcjonują sieci ich skupiające i skuteczne mechanizmy antydyskryminacyjne, w najgorszych – ujawnienie swojej orientacji seksualnej może doprowadzić nawet do szybkiego zwolnienia. Miasto takie jak Warszawa, pragnące przyciągać talenty z całego świata, musi współpracować z pracodawcami i aktywnie zachęcać ich do tworzenia dobrego klimatu dla osób LGBT+ wewnątrz przedsiębiorstw.

Dlatego już teraz miasto deklaruje współpracę z istniejącymi tęczowymi sieciami pracowniczymi, które w miejscach pracy wspierają osoby LGBT+: pracowniczki i pracowników. Co więcej, miasto miękkimi narzędziami, czyli promocją dobrych praktyk, kampaniami, nawiązywaniem relacji z pracodawcami (podmiotami prywatnymi) i wzajemną wymianą doświadczeń może promować równe traktowanie w pracy – każdej pracy i dla każdej osoby LGBT+.

11. Stosowanie klauzul antydyskryminacyjnych w umowach z kontrahentami miasta.

Dostawcy usług i produktów dla miasta spełniający standardy antydyskryminacyjneRozwiń +

Miasto wydaje pieniądze również zamawiając usługi i produkty. Dodając do przetargów klauzule antydyskryminacyjne i stawiając w ten sposób warunki dotyczące wyboru dostawcy, miasto wspiera równe traktowanie i zmienia rzeczywistość gospodarczą na taką, w której podmioty prywatne coraz lepiej rozumieją konieczność równego traktowania – również ze względu na orientację seksualną i tożsamośćpłciową!

12. Powołanie Pełnomocnika lub Pełnomocniczki Prezydenta ds. Społeczności LGBT+.

Pełnomocnik lub Pełnomocniczka Prezydenta ds. Społeczności LGBT+Rozwiń +

Pełnomocnika lub Pełnomocniczki to funkcja osoby koordynującej współpracę miasta ze społecznością LGBT+, dbająca i odpowiadająca za jakość prowadzonych przez miasto działań na rzecz społeczności oraz „twarz” Ratusza w kwestiach związanych ze sprawami osób LGBT+.

Priorytetem nie jest stworzenie urzędu/funkcji – w Ratuszu istnieje już urząd Pełnomocniczki ds. Równego Traktowania – lecz umożliwienie jego efektywnej pracy. Oznacza to, że Pełnomocnik/Pełnomocniczka musi dysponować: zespołem pracowników (nawet niewielki zespół pracowników będzie działał sprawniej, niż większa grupa osób wykonująca zadania na rzecz osób LGBT+ jako „setny” obowiązek służbowy), budżetem (pozwalającym na prowadzenie realnych, a nie pozornych działań) i prerogatywami (odpowiednim umocowaniem w strukturze administracyjnej Ratusza).

Pełnomocnika lub Pełnomocniczka będzie odpowiadać za koordynację działań wdrożeniowych Deklaracji i innych działań na rzecz społeczności LGBT+.

Skąd się wzięła Deklaracja i jaką drogę przeszła do tej pory?

Początkiem myślenia o zmianie w samorządach było założenie, że wbrew temu, co twierdzą niektórzy politycy i polityczki, wybory i wyborczy program samorządowy dla LGBT+ jest możliwy. Determinacji naszym działaniom dodało spotkanie organizacji LGBT+ z prezydent Hanną Gronkiewicz-Waltz w 2017 roku, które nie przyniosło zainteresowania sprawami osób LGBT+: miasto nie odpowiedziało na propozycję współpracy nad polityką miejską dotyczącą potrzeb społeczności LGBT+. Następnie silnym motorem działania stały się przedbiegi kampanii samorządowej wyborczej, w trakcie których od przedstawicieli warszawskich jednego z warszawskich ruchów miejskich usłyszeliśmy, że w samorządzie nie ma nic do załatwienia dla osób LGBT+, że samorząd jest ‘apolityczny’… Po niemal roku, 18 lutego 2019 roku Prezydent Rafał Trzaskowski podpisał Deklarację LGBT+. Przypominając, że wszystko co w przestrzeni publicznej, także dyskryminacja z powodu orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej, jest polityczne, ponieważ dotyczy mechanizmów władzy jednych grup i osób nad innymi, przedstawiamy w pigułce historię, która doprowadziła do podpisania Deklaracji.

Marzec 2017 – prezydentka Warszawy, Hanna Gronkiewicz-Waltz spotyka się w obecności Rzecznika Praw Obywatelskich, Adama Bodnara i Wicerzeczniki, Sylwii Spurek po raz pierwszy w historii ze stołecznymi organizacjami LGBT+ na dedykowanym społeczności LGBT+ spotkaniu. Samo umówienie spotkania zajęło trzy kwartały – wielokrotnie odkładane przez panią prezydent. Po spotkaniu Hanna Gronkiewicz-Waltz nie odpowiada na przedstawioną przez Miłość Nie Wyklucza w imieniu organizacji propozycję rozpoczęcia prac nad polityką miejską dotyczącą społeczności LGBT+.

Kwiecień 2018 – przed zbliżającymi się wyborami samorządowymi Miłość Nie Wyklucza rozpoczyna program MNW: Samorządy. Wyznaczamy zasady rzecznictwa i opracowujemy postulaty. Inicjatorem i ekspertem ds. samorządów jest Oktawiusz Chrzanowski, członek zarządu Miłość Nie Wyklucza. Znaczącym motorem działań jest gniew wywołany przez jednego z radnych dzielnicowych z ruchów miejskich, który publicznie stwierdził: “trudno mi zrozumieć ludzi, którzy chcą wepchnąć politykę w każdy kąt naszego życia”. Wymiana została wywołana artykułem Kuby Rozenbauma w Krytyce Politycznej: Przestańcie powtarzać, że miasto nie jest polityczne. Dziękujemy za dodanie nam determinacji bazującej na dumie i gniewie na dyskryminację.

Kwiecień-maj 2018 – pierwsze spotkania Miłość Nie Wyklucza z partiami politycznymi mające na celu zainteresowanie partii wpisaniem konkretnych postulatów LGBT+ do programów samorządowych. Spotykamy się z Sojuszem Lewicy Demokratycznej na zaproszenie rzeczniczki partii, Anny-Marii Żukowskiej i z Partią Razem, czyli w późniejszym Komitetem Wygra Warszawa Jana Śpiewaka. Rozmowy z partiami polegają na tym, żeby wzięły one jak największą część z postulatów Miłość Nie Wyklucza do swoich programów na wybory samorządowe, ale też żeby same ostatecznie decydowały o tym, jakie to będą postulaty i jak zapisane. To partie/komitety mają tworzyć swoje deklaracje, a Miłość Nie Wyklucza przekazuje wiedzę i przekonuje o wadze i konieczności realizacji poszczególnych spraw w oparciu o program MNW: Samorządy. W wyniku rozmów z SLD, w programie krajowym na wybory samorządowe, partia uwzględnia postulaty dotyczące społeczności LGBT+, dodając konkretne zobowiązanie o samorządowym monitoringu zachowań homo- i transfobicznych.

Czerwiec 2018 – rozpoczynamy rozmowy z przedstawicielami Koalicji Obywatelskiej (KO) na tych samych zasadach, co rozpoczęte wcześniej rozmowy z SLD i Wygra Warszawa. Do rozmów włączają się kolejne stołeczne organizacje LGBT+: Lambda Warszawa i Kampania Przeciw Homofobii. Główną rolę po stronie Koalicji Obywatelskiej odgrywają: kandydat na radnego miejskiego Marek Szolc i kandydat na wiceprezydenta miasta, Paweł Rabiej – obaj z .Nowoczesnej. Pracujemy nad deklaracją programową LGBT+ kandydata na prezydenta, Rafała Trzaskowskiego.

Lipiec 2018 – Prace z KO i Wygra Warszawa trwają. W trakcie prac Jan Śpiewak wymyśla określenie Karta LGBT+, które potem staje się synonimem programowej deklaracji samorządowej dla społeczności LGBT+. Prace z SLD tkwią w martwym punkcie – partia zamilkła. Ze strony Koalicji Obywatelskiej uzyskujemy zapewnienie, że wypracowywana deklaracja kandydata na prezydenta, Rafała Trzaskowskiego, zostanie podpisana przez niego publicznie przed wyborami samorządowymi.

Sierpień 2018 – Do prac nad deklaracją Jana Śpiewaka dołączają Fundacja Trans-Fuzja i Lambda Warszawa. 30 sierpnia następuje podpisanie Warszawskiej Karty LGBT+ przez Jana Śpiewaka. Wysyłamy opublikowany program MNW: Samorządy do przedstawicielki komitetu Ruchów Miejskich Miasto Jest Nasze. Deklaracja Rafała Trzaskowskiego jest gotowa i oczekuje na wyznaczenie terminu podpisania.

Wrzesień-październik 2018 – kolejne komitety spoza Warszawy zwracają się do nas z pytaniami o Kartę LGBT+. Zachęcamy społeczność Miłość Nie Wyklucza do wskazywania komitetów, kandydatek i kandydatów, które powinny podpisać deklarację. Kandydatki na prezydentki Razem dla Krakowa i Wrocławia dla Wszystkich podpisują deklaracje opracowane na bazie programu MNW: Samorządy i po konsultacjach z Miłość Nie Wyklucza. Do programów samorządowych postulaty Miłość Nie Wyklucza wpisują: Prawo do miasta (Poznań, ruch miejski), Tak dla Łodzi (ruch miejski) i Otwarta Częstochowa. Na ostatniej prostej kampanii deklarację wyborczą LGBT+ podpisuje kandydat SLD-Lewica Razem, Andrzej Rozenek – po nerwowych, szybkich i trudnych pracach, które nastąpiły po długich miesiącach milczenia ze strony SLD. Sporą, pozytywną rolę motoru napędowego tych prac odgrywa Daniel Michalski aka Drag Queer Charlotte, kandydat SLD-Lewica Razem na radnego sejmiku mazowieckiego.

Październik 2018 – po nerwowych wymianach z przedstawicielami Koalicji Obywatelskiej dowiadujemy się, że Rafał Trzaskowski nie podpisze deklaracji przed wyborami. Nie zostają nam wyjaśnione powody zmiany kluczowego dla nas ustalenia. Kandydat komunikując się z nami poprzez media zapowiada podpisanie deklaracji po wyborach.

19 października 2018 – Podsumowujemy MNW: Samorządy.

21 października 2018 – wybory samorządowe, które wygrywa w Warszawie w pierwszej rundzie Rafał Trzaskowski.

9 listopada 2018 – spotkanie organizacji LGBT+ (Miłość Nie Wyklucza, Lambda Warszawa, Fundacja Trans-Fuzja, Kampania Przeciw Homofobii i Fundacja Wolontariat Równości) z prezydentem-elektem. Ze strony prezydenta pada obietnica podpisania Deklaracji do końca stycznia 2019. Sprawa zostaje oddelegowana do realizacji p.o. Dyrektorki-Koordynatorki Aldonie Machnowskiej-Górze. Punktem wyjścia dalszych prac jest deklaracja programowa Rafała Trzaskowskiego w kształcie opracowanym przed wyborami.

26 listopada 2018 – podczas inauguracji prezydentury, Rafał Trzaskowski wskazuje podpisanie Deklaracji jako jeden z priorytetów rozpoczęcia swojej kadencji.

9 listopada 2018 – połowa stycznia 2019 – milczenie ze strony urzędu i otoczenia prezydenta, podczas którego dochodzą do nas informacje poprzez media np. o proponowanej formule hostelu interwencyjnego. W rzeczywistym kontakcie pozostaje z nami jedynie radny miejski, Marek Szolc. Milczenie zostaje przerwane ponagleniem wysłanym do ratusza przez organizacje z uwagi na zbliżający się założony termin podpisania Deklaracji.

druga połowa stycznia – luty 2019 – nerwowe rozmowy i umawiane przez ratusz na ostatnią chwilę spotkania dotyczące treści Deklaracji. Z nielicznych i przychodzących z opóźnieniem informacji, które otrzymujemy, dowiadujemy się, że treść Deklaracji opiniowana jest przez miejskich urzędników. Robi się późno. Termin podpisania deklaracji zostaje przesunięty z deadlinem 15 lutego.

18 lutego 2019 – podpisanie deklaracji przez prezydenta Rafała Trzaskowskiego i rozpoczęcie procesu jej wdrażania.

18 lutego 2019 – SLD do dziś nie wywiązało się ze swoich zobowiązań wyborczych z krajowego programu samorządowego. Może to zrobić w takich miastach jak na przykład: Częstochowa, Będzin, Dąbrowa Górnicza czy Ostrów Wielkopolski, w których osoby kandydujące jako kandydaci i kandydatki na prezydentów miast wygrały wybory jesienią 2018 roku. SLD poparło również w wyborach obecnych prezydentów Krakowa czy Lublina – to również miejsca na chociażby podjęcie próby przez partię wywiązania się ze zobowiązania wyborczego.

Źródła przytoczonych danych

M. Świder, M. Winiewski: “Sytuacja społeczna osób LGBTA w Polsce. Raport za lata 2015–2016”, Warszawa 2017. Raport opracowany przez Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego i Kampanię Przeciw Homofobii we współpracy z Lambdą Warszawa i Fundacją Trans-Fuzja.

s. 6-10: grafiki podsumowujące raport

s. 77: 68,9 % osób LGBTA dosiadczyło jakiejś formy przemocy
s. 80: 63,7% osób LGBTA doświadczyło przemocy werbalnej
s. 80: 12,8% osób LGBTA doświadczyło przemocy fizycznej
s. 66: 70% młodzieży LGBTA ma myśli samobójcze

M. Makuchowska, M. Pawlęga: “Sytuacja społeczna osób LGBTA w Polsce. Raport za lata 2010–2011”, Warszawa 2012. Raport opracowany przez Kampanię Przeciw Homofobii we współpracy z Lambdą Warszawa i Fundacją Trans-Fuzja.

s. 37: 43,9% osób LGBTA doświadczyło przemocy psychicznej
s. 29: 11,7% osób LGBTA doświadczyło przemocy fizycznej